「高等学校数学II/三角関数」の版間の差分

削除された内容 追加された内容
Nermer314 (トーク | 投稿記録)
Nermer314 (トーク | 投稿記録)
373 行
# <math>2\cos\theta-2\sin\theta=2\sqrt 2\left(\frac{1}{\sqrt 2}\cos\theta-\frac{1}{\sqrt 2}\sin\theta\right)</math> <ref>こう変形することで、点 <math>\left(\frac{1}{\sqrt2},\frac{1}{\sqrt2}\right)</math> が単位演習上の点になる</ref>ここで、<math>r\cos(\theta+\alpha) = r(\cos\theta\cos\alpha-\sin\theta\sin\alpha)</math> である。 <math>\cos\alpha=\frac{1}{\sqrt 2},\sin\alpha = \frac{1}{\sqrt 2}</math> となる <math>\alpha</math> として <math>\alpha = \frac{\pi}{4}</math> がある。<ref>ここで、 <math>\alpha</math> は問題文の制約を満たすように選ぶ。 <math>\alpha</math> に <math>2\pi</math> の整数倍を足した <math>\alpha + 2\pi n</math> を選んでも三角関数の合成はできるが、実用的にも <math>\alpha</math> は簡単なものを選んだ方がいいだろう。</ref>したがって、<math>2\cos\theta-2\sin\theta=2\sqrt 2\cos\left(\theta + \frac{\pi}{4}\right)</math>
 
== 和からへの公式と積からへの公式 ==
三角関数の加法定理を用いると、三角関数の和公式、および積公式が得られる。それぞれ
;積公式
:<math>\begin{align}
\sin x\alpha \cos y\beta &= \frac 1 2 (\sin (x\alpha+y\beta) + \sin (x\alpha-y\beta))\\
\cos x\alpha \sin y\beta &= \frac 1 2 (\sin (x\alpha+y\beta) - \sin (x\alpha-y\beta) )\\
\cos x\alpha \cos y\beta &= \frac 1 2 (\cos (x\alpha+y\beta) + \cos (x\alpha-y\beta) )\\
\sin x\alpha \sin y\beta &= -\frac 1 2 (\cos (x\alpha+y\beta) - \cos (x\alpha-y\beta) )
\end{align}</math>
;和公式
:<math>\begin{align}
\sin xA + \sin yB &= 2 \sin (\frac {xA+yB}2 ) \cos (\frac {xA-yB}2 )\\
\sin xA - \sin yB &= 2 \cos (\frac {xA+yB}2 ) \sin (\frac {xA-yB}2 )\\
\cos xA + \cos yB &= 2 \cos (\frac {xA+yB}2 ) \cos (\frac {xA-yB}2 )\\
\cos xA - \cos yB &= -2 \sin (\frac {xA+yB}2 ) \sin (\frac {xA-yB}2 )
\end{align}</math>
となる。
 
;導出
加法定理
:積和公式の最初の式の右辺に、三角関数の加法定理を用いると、
:{{式番号|<math>\sin(\alpha +\beta )=\sin \alpha \cos \beta +\cos \alpha \sin \beta</math>|(1)}}
::<math>\begin{align}
:{{式番号|<math>\sin(\alpha -\beta )=\sin \alpha \cos \beta -\cos \alpha \sin \beta</math>|(2)}}
& \frac 1 2 (\sin (x+y) + \sin (x-y))\\
&= :{{式番号|<math>\frac 1 2 cos(\sinalpha x+\beta )=\cos y + \sin yalpha \cos x +\beta -\sin x \cos y -alpha \sin y \cosbeta x</math>|(3)\\}}
:{{式番号|<math>\cos(\alpha -\beta )=\cos \alpha \cos \beta +\sin \alpha \sin \beta </math>|(4)}}
&= \sin x \cos y
から、 [[高等学校数学II/三角関数#(1)|(1)]] + [[高等学校数学II/三角関数#(2)|(2)]] より
:<math>\sin x\alpha \cos y\beta = \frac 1 2 (\sin (x\alpha+y\beta) + \sin (x\alpha-y\beta))</math>
 
 
[[高等学校数学II/三角関数#(1)|(1)]] - [[高等学校数学II/三角関数#(2)|(2)]] より
:<math>\cos \alpha \sin \beta = \frac 1 2 (\sin (\alpha+\beta) - \sin (\alpha-\beta) </math>
 
 
[[高等学校数学II/三角関数#(3)|(3)]] + [[高等学校数学II/三角関数#(4)|(4)]] より
:<math>\cos \alpha \cos \beta = \frac 1 2 (\cos (\alpha+\beta) + \cos (\alpha-\beta) )</math>
 
[[高等学校数学II/三角関数#(3)|(3)]] - [[高等学校数学II/三角関数#(4)|(4)]] より
:<math>\sin \alpha \sin \beta = -\frac 1 2 (\cos (\alpha+\beta) - \cos (\alpha-\beta) )</math>
 
が得られる。
 
<math>A = \alpha + \beta,\, B = \alpha-\beta</math> とおくと、 <math>\alpha = \frac{A+B}{2},\, \beta = \frac{A-B}{2}</math> である。これを積→和の公式に代入すれば、それぞれ
::<math>\begin{align}
\sin A + \sin B &= 2 \sin (\frac { xA+yB} 2 ) \cos (\frac { xA-yB} 2 )\\
\sin A - \sin B &= 2 \cos (\frac { xA+yB} 2 ) \cossin (\frac { xA-yB} 2 )\\
\cos A + \cos B &= 2 \cos (\frac {A+B}2 ) \cos (\frac {A-B}2 )\\
\cos A - \cos B &= -2 \sin (\frac {A+B}2 ) \sin (\frac {A-B}2 )
\end{align}</math>
:が得られる。
:他の積和公式も同様に右辺に加法定理を適用することで示される。
 
:また、積和公式の最初の式
::<math>
\sin x \cos y = \frac 1 2 (\sin (x+y) + \sin (x-y))
</math>
:に、''x'' &rarr; (''x'' +''y'' )/ 2, ''y'' &rarr; (''x'' -''y'' )/ 2 の置き換えをすると
::<math>
\sin (\frac { x+y} 2 ) \cos (\frac { x-y} 2 )
= \frac 1 2 ( \sin x + \sin y)
</math>
:より
::<math>
\sin x + \sin y
= 2 \sin (\frac { x+y} 2 ) \cos (\frac { x-y} 2 )
</math>
:となり、和積公式の一番上の式が得られる。
:残った和積公式の式も同様に積和公式のそれぞれの式に対し ''x'' &rarr; (''x'' +''y'' )/ 2, ''y'' &rarr; (''x'' -''y'' )/ 2 と置き換えることで得られる。
 
== 三角関数の基本公式 ==