古典ラテン語/代名詞・形容詞の変化

代名詞・形容詞の変化 編集

人称代名詞・所有形容詞 編集

詳しくは、次の項を参照。


指示代名詞・形容詞 編集

詳しくは、次の項を参照。

is, ea, id  それ、その 編集

指示代名詞・形容詞 is, ea, id は、三人称の人称代名詞を兼ねる。古典ラテン語において最も頻出する重要な基本単語のひとつである。

指示代名詞・指示形容詞 is, ea, id
単数 複数
(性) 男性 女性 中性 男性 女性 中性
主格 is ea id 主格 eī, iī eae ea
属格 eius 属格 eōrum eārum eōrum
対格 eum eam id 対格 eōs eās ea
与格 与格 eīs, iīs
奪格 奪格 eīs, iīs

hic, haec, hoc  これ、この 編集

指示代名詞・形容詞 hic, haec, hoc は、近称および一人称的な指示詞であり、非常に頻出する重要な基本単語のひとつである。

指示代名詞・指示形容詞 hic, haec, hoc
単数 複数
(性) 男性 女性 中性 男性 女性 中性
主格 hic haec hoc 主格 hae haec
属格 huius 属格 hōrum hārum hōrum
対格 hunc hanc hoc 対格 hōs hās haec
与格 huic 与格 hīs
奪格 hōc hāc hōc 奪格 hīs

ille, illa, illud  あれ、あの 編集

指示代名詞・形容詞 ille, illa, illud は、遠称および三人称的な指示詞であり、かなり頻出する重要な基本単語のひとつである。

指示代名詞・指示形容詞 ille, illa, illud
単数 複数
(性) 男性 女性 中性 男性 女性 中性
主格 ille illa illud 主格 illī illae illa
属格 illīus 属格 illōrum illārum illōrum
対格 illum illam illud 対格 illōs illās illa
与格 illī 与格 illīs
奪格 illō illā illō 奪格 illīs

iste, ista, istud  それ、その 編集

指示代名詞・形容詞 iste, ista, istud は、二人称的な指示詞であり、頻出する重要な基本単語のひとつである。

ille, illa, illud の語幹 ill- を ist- に替えれば良い。

指示代名詞・指示形容詞 iste, ista, istud
単数 複数
(性) 男性 女性 中性 男性 女性 中性
主格 iste ista istud 主格 istī istae ista
属格 istīus 属格 istōrum istārum istōrum
対格 istum istam istud 対格 istōs istās ista
与格 istī 与格 istīs
奪格 istō istā istō 奪格 istīs

īdem, eadem, idem  同じ(人・もの)、同一の 編集

指示代名詞・形容詞 īdem, eadem, idem は、is, ea, id から派生した語で、ほぼ語末に -dem を付した形になる。これも頻出する重要な基本単語のひとつである。

指示代名詞・指示形容詞 īdem, eadem, idem
単数 複数
(性) 男性 女性 中性 男性 女性 中性
主格 īdem eadem idem 主格 īdem (注) eaedem eadem
属格 eiusdem 属格 eōrundem eārumndem eōrumndem
対格 eundem eandem idem 対格 eōsdem eāsdem eadem
与格 eīdem 与格 eīsdem (iīsdem, īsdem)
奪格 eōdem eādem eōdem 奪格 eīsdem (iīsdem, īsdem)

(注) īdem の別形として、eīdem, iīdem などがある。

強意代名詞 ipse, ipsa, ipsum 「自身」 編集

ipse, ipsa, ipsum 編集

強意(指示)代名詞Intensive pronounipse, ipsa, ipsum は、遠称指示詞 ille, illa, illud の語幹 ill- を ips- に替えればおおむね良いが、例外は中性・単数の主格/対格 illud を ipsud ではなく ipsum とする。

主語または述語として用いられる名詞や形容詞を強調するために用いられ、「~自身」などと訳される。これも頻出する重要な基本単語のひとつである。

詳しくは、次の項を参照。

強意(指示)代名詞 ipse, ipsa, ipsum
単数 複数
(性) 男性 女性 中性 男性 女性 中性
主格 ipse ipsa ipsum 主格 ipsī ipsae ipsa
属格 ipsīus 属格 ipsōrum ipsārum ipsōrum
対格 ipsum ipsam ipsum 対格 ipsōs ipsās ipsa
与格 ipsī 与格 ipsīs
奪格 ipsō ipsā ipsō 奪格 ipsīs



関係詞・疑問詞 編集

関係詞(関係代名詞・関係形容詞)と疑問詞(疑問代名詞・疑問形容詞)は、下表のような関係にあり、関係代名詞が関係形容詞と疑問形容詞を兼ねるが、複数形は共通である。

ラテン語における関係詞と疑問詞の関係
疑問詞 疑問代名詞 quis, quis, quid
疑問形容詞 quī, quae, quod
関係詞 関係代名詞
関係形容詞


詳しくは、次の項を参照。

quī, quae, quod 編集

quī, quae, quod
関係代名詞(関係形容詞・疑問形容詞)、疑問形容詞
単数 複数
(性) 男性 女性 中性 男性 女性 中性
主格 quī quae quod 主格 quī quae
属格 cuius 属格 quōrum quārum quōrum
対格 quem quam quod 対格 quōs quās quae
与格 cuī 与格 quibus
奪格 quō quā quō 奪格 quibus

quis, quis, quid 編集

疑問代名詞 quis の語形変化は、教本・文法書によって、次の二通りがある。

(※1) 単数の男性形と女性形を同形とする場合:quis, quis, quid
(※2) 単数の男性形と女性形を異形とする場合:quis, quae, quid
quis, quis (quae), quid  疑問代名詞
単数 複数
(性) 男性 女性(※1) 女性(※2) 中性 男性 女性 中性
主格 quis (quae) quid 主格 quī quae
属格 cuius 属格 quōrum quārum quōrum
対格 quem (quam) quid 対格 quōs quās quae
与格 cuī 与格 quibus
奪格 quō (quā) quō 奪格 quibus

不定代名詞・不定形容詞 編集

不定代名詞 不定形容詞 英訳 和訳
男性 女性 中性 男性 女性 中性
aliquis aliquis aliquid aliquī aliqua aliquod someone,
something
誰か、ある人
何か、ある物
quispiam quispiam quidpiam quispiam quaepiam quodpiam  〃  〃
quisquam quisquam quidquam,
quicquam
quisquam quisquam quicquam anyone,
anything
誰も、何も
(否定・疑問)
quisque quisque quidque quisque quaeque quodque each one,
each thing
おのおの(の)
quīdam quaedam quiddam quīdam quaedam quoddam a certain one,
a certain thing
ある人、
ある物
quīvīs quaevīs quidvīs quīvīs quaevīs quodvīs whoever,
whatever;
anyone,
anything
誰でも、
何でも
quīlibet quaelibet quidlibet quīlibet quaelibet quodlibet whatever,
whiciever;
anyone,
anything
誰でも、
何でも


詳しくは、次の項を参照。

編集


不定代名詞・不定形容詞
単数 複数
(性) 男性 女性 中性 男性 女性 中性
主格 - - - 主格 - - -
属格 - - - 属格 - - -
対格 - - - 対格 - - -
与格 - - - 与格 - - -
奪格 - - - 奪格 - - -

代名詞的形容詞・副詞 編集

詳しくは、次の項を参照。

編集

代名詞的形容詞
単数 複数
(性) 男性 女性 中性 男性 女性 中性
主格 - - - 主格 - - -
属格 - - - 属格 - - -
対格 - - - 対格 - - -
与格 - - - 与格 - - -
奪格 - - - 奪格 - - -

相関詞 編集

詳しくは、次の項を参照。



脚注 編集


参考文献 編集

関連項目 編集

関連記事 編集

外部リンク 編集